GMO – argumenty za i przeciw

Od kilkunastu lat na rynku żywności coraz głośniej mówi się o GMO. Co to właściwie oznacza, nie wszyscy wiedzą, a jest to skrót pochodzący od angielskiego wyrażenia i oznacza Genetycznie Modyfikowane Organizmy. Modyfikacje genetyczne roślin przeprowadza się w celu zwiększenia ich odporności na pasożyty oraz wydłużenia ich przydatności do spożycia- są to główne powody i cechy odróżniające rośliny GMO od tradycyjnych.

GMO w Polsce

Zmiany te uzyskuje się poprzez wprowadzenie odpowiednich modyfikacji oraz wprowadzeniu do kodu genetycznego jednych roślin odpowiednich genów z innych roślin. W tym procesie geny, czyli fragmenty łańcucha DNA, zmieniają cechy gatunkowe.

W naszym kraju najczęściej spotykanymi produktami zawierającymi genetycznie modyfikowane organizmy, są te zawierające soję, kukurydzę czy rzepak.

GMO – argumenty za za stosowaniem

Żywność genetycznie zmodyfikowana posiada szereg zalet, najważniejsze z nich to fakt, że rośliny takie mogą być uprawiane nawet na terenach, gdzie występują nieprzyjazne warunki klimatyczne, takie jak: mróz, wysoka temperatura, susze, nadmiar promieniowania słonecznego. Pomimo obaw wielu środowisk żywność genetycznie zmodyfikowana przed wprowadzeniem jej na rynek, jest bardzo szczegółowo i dokładnie badana, przede wszystkim pod kątem bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi i zwierząt.

W dobie przeludnienia i ciągłego niedoboru żywności rośliny GMO umożliwiają uzyskanie wysokich plonów zbóż przy gorszych warunkach glebowych a tym samym na zwiększenie produkcji.

Warto podkreślić, że w związku z tym, że poprzez modyfikacje genetyczne można zwiększyć odporność roślin na szkodniki i warunki pogodowe, rośliny GMO przyczyniają się do zmniejszenia zużycia pestycydów. Kolejną niekwestionowaną zaletą GMO jest fakt, że taka żywność dłużnej pozostaje świeża. Nie psuje się tak szybko zarówno na sklepowych półkach jak i w trakcie transportu. Pozwala to ograniczyć produkcję śmieci.

Nie wszyscy dostrzegają też możliwości jakie daje genetyczne modyfikowanie roślin, żywność modyfikowana genetycznie może mieć udoskonalony skład chemiczny, dzięki czemu niektóre GMO działają jak leki, na przykład „złoty ryż” ma zwiększoną ilość witaminy A prawie dwudziestokrotnie, pozwala to na wyeliminowanie niedoborów witamin na terenach gdzie w występują ich braki.

GMO – argumenty przeciw

Oczywiście oprócz niekwestionowanych zalet genetycznie modyfikowane organizmy posiadają też wady. Takie rośliny i zwierzęta, które dzięki modyfikacjom w ich materiale genetycznym, uzyskują nowe cechy, chociaż na krótką metę nie wywołują negatywnych skutków dla organizmu ludzkiego, nie wiadomo jaki wpływ będą miały na nas w dłuższej perspektywie.

Proces modyfikacji polega na tym, że wybrane geny bakterii, wirusów, roślin i zwierząt, sztucznie wprowadzane są do DNA innych roślin, np. soi, rzepaku, kukurydzy czy ryżu, w celu uzyskania u nich nowych cech, nie ma badań w jaki sposób wprowadzenie kilku czy kilkunastu produktów GMO do diety człowieka, będzie oddziaływać na jego organizm i czy produkty te nie wejdą w szkodliwą interakcję.

Są natomiast dostępne badania potwierdzające silne działania alergizujące niektórych produktów GMO. Wartym wzmianki problemem związanym z GMO, jest pojawienie się tzw. “super chwastów”, chodzi mianowicie o to, że w trakcie wytwarzania roślin GMO, do ich komórek wprowadza się fragmenty DNA, ma to na celu zwiększenie ich odporność na chwasty czy szkodniki. Ponieważ w przyrodzie nie ma próżni, te rośliny genetycznie modyfikowane mogą przekazywać zmienione geny blisko rosnącym, dzikim roślinom, w tym chwastom. Powstają w ten sposób „superchwasty” trudno wytępić, a środki chemiczne, niezbędne do ich usunięcia będą musiały być dużo bardziej toksyczne.

Wadą jest też negatywny wpływ upraw modyfikowanych genetycznie na owady zapylające. Ponieważ naruszona zostaje bioróżnorodność. Podsumowując modyfikacje genetyczne nie są tak straszne jak przedstawiają to niektórzy, jednak nie znane są nam jeszcze wszystkie ich konsekwencje, zwłaszcza długoterminowe.