Słowackie wina typu Tokaj – pij i żyj zdrowo

Miejsce na Twoją reklamę

Wina produkowane są w wielu krajach, aczkolwiek niektórzy uważają i to niesłusznie, że jedynie wina francuskie i ewentualnie włoskie zasługują na uwagę. Poza tymi dwoma państwami również powstają niezwykle ciekawe wina, które nie ustępują smakowo winom francuskim i włoskim.

Wina typu Tokaj – skąd pochodzą?

Zdarza się też, że nazwy win kojarzą z bardzo konkretnym krajem. W świadomości naprawdę wielu osób Tokaj uważany jest za sztandarowe wino węgierskie, które ma zastrzeżoną nazwę. Jednak okazuje się, że nie jest to tak do końca prawdą. Istnieją również tokaje słowackie, które nawet zbierają liczne nagrody na ogólnoświatowych wystawach i konkursach winiarskich. A sama nazwa Tokaj stała się w ostatnich latach przedmiotem konfliktu między Węgrami a Słowacją, co skończyło się wyrokiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

wino tokaj

Co stanowi źródło konfliktu?

Historycznie, region tokajski obejmuje nie tylko ziemie węgierskie, ale również słowackie. Chodzi tutaj o siedem gmin położonych na stokach Zemplińskich w południowo-wschodniej Słowacji. To 980 hektarów gruntów wykorzystywanych pod uprawę winorośli (dla porównania – węgierski region Tokaj ma ponad 12 tysięcy hektarów). Ten właśnie kawałek gruntów przez dziesięć wieków, do roku 1918 należał do Królestwa Węgier. Kilka lat temu, Węgrzy oburzeni zmianą nazwy „Tokajski winny region” na „Region winny Tokaj” chcieli zmusić Słowaków do wycofania się z tej zmiany, ale wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości nie był dla nich korzystny i „Vinohradnícka oblasť Tokaj” została wpisana jako nazwa chroniona. Dlatego też, istnieją dwa Tokaje, mianowicie, węgierski i słowacki. Słowacy mają pełne prawo do produkcji wina tokajskiego o zastrzeżonej nazwie.

Małe winnice w regionie tokajskim istniały już w wieku XII, aczkolwiek pierwsza historyczna wzmianka o winie pochodzi jeszcze z czasów rzymskich, gdyż z 89 roku naszej ery. Trzeba jednak podkreślić, że dopiero w ostatnich dwudziestu latach nastąpił dość gwałtowny rozwój winiarstwa na tych terenach.

Warunki uprawy

Cały region tokajski charakteryzuje się świetnymi warunkami atmosferycznymi, które sprzyjają uprawie winorośli. Najważniejsze jest świetne nasłonecznienie stoków, nawet ponad dwa tysiące godzin rocznie. Wyjątkowy smak wina Tokaj zawdzięczamy również niezwykle długim i suchym jesieniom. Wtedy to właśnie winogrona dojrzewają i obsychają na kiściach, a na nich pojawia się odmiana szlachetnej pleśni siwej Borytis cinerea, dzięki której wino Tokaj ma tak cudownie złocistą i klarowną barwę oraz wyjątkowy aromat i niepowtarzalny smak. Ten rodzaj pleśni występuje tylko w Tokaju. Trzeba także nadmienić, iż silne nasłonecznienie sprzyja produkcji naturalnie słodkich win, z których Tokaj przede wszystkim słynie.

Tokaje dojrzewają minimum dwa lata w stałej temperaturze wynoszącej 12 stopni Celsjusza i to w dębowych beczkach. W czasie dojrzewania wina Tokaj, na ścianach tufowych piwnic pojawia się także inna odmiana pleśni, tzw. czarna pleśń, dzięki której w piwnicach panują specyficzne warunki sprzyjające leżakowaniu.
Dodatkowym walorem jest także gleba, świetnie akumulująca ciepło. Tworzą ją skały o pochodzeniu wulkanicznym.

Odmiany winorośli

Na całym obszarze, włączając także tereny węgierskie, dopuszczonych jest sześć odmian, z których powstaje wino Tokaj. Natomiast w samej Słowacji są to trzy szczepy. Najbardziej znany i jednocześnie najczęściej wykorzystywany do produkcji Tokaju jest szczep Furmint, który dojrzewa późno i jest niezwykle podatny na ową pleśń Borytis cinerea nadającą ten specyficzny kolor, zapach i smak. Poza tym, istnieją jeszcze szczepy Lipovina oraz Żółty Muscat. Wina wytrawne z reguły robi się z jednego szczepu, mianowicie jest to Furmint. W przypadku win słodkich niezwykle często zdarzają się mieszanki szczepów.

Produkcja wina Tokajskiego

Wina tokajskie robione są w dwojaki sposób. Tokajskie samorodne charakteryzują się produkcją mechaniczną. Kiście zebranych winogron wrzucane są do specjalnego metalowego koryta i podajnikiem przesuwane do tłoczni. Wytłoczony sok spływa do zbiorników stalowych, w których rozpoczyna się proces fermentacji. Taki kilkudniowy orzeźwiający sok zwany jest Burczakiem. Tokaj dojrzewa przynajmniej dwa lata, przy czym minimum rok w owych piwnicach, które są wykute w wulkanicznym tufie.

Trochę inaczej wygląda kwestia produkcji win wyborowych. W tym przypadku grona musza zostać ręcznie zebrane. Nie mogą mieć żadnych pęknięć, natomiast niezbędne jest, wspomniane już wcześniej odpowiednie podsuszenie oraz pokrycie pleśnią Borytis cinerea, która powoduje odparowanie wody w winogronach, a więc ich wysuszanie, co bezpośrednio wpływa na maksymalną koncentrację cukru w gronie. Grona są zbierane do drewnianych pojemników o pojemności 1 puttona (25-27 kg). Właśnie w puttonach jest określana klasa Tokaju. Najsłabszy, czyli innymi słowy najmniej intensywny Tokaj wytwarzany jest z dwóch puttonów, najlepszy to sześć puttonów. Wino musi leżakować w drewnianych beczkach dokładnie tyle lat, ile ma puttonów, aczkolwiek najbardziej cenione Tokaje nabierają smaku po prawie dwudziestu latach leżakowania. Szlachetny Tokaj nie jest wytarzany co roku. Przyczyna jest jedna – po prostu pleśń pojawia się na gronach co kilka lat.

Aromat i smak wina typu Tokaj

Tokaj zachwyca niezwykłym bukietem aromatycznym, a przy tym delikatnością w smaku. Można go pić samodzielnie, jako dodatek do deserów, świetnie się też komponuje z omletami, grzybami i naleśnikami. Natomiast wersje półwytrawne i wytrawne fantastycznie się sprawdzają z mięsami i serami.

Udostępnij
Miejsce na Twoją reklamę